3 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych
02 grudnia 2022
Święto zostało ustanowione w 1992 r. przez ONZ, tego dnia na całym świecie odbywają się uroczystości, których celem jest promowanie praw osób niepełnosprawnych i działań na rzecz pełnej realizacji tych praw.
Przy okazji wspomnianego święta chcemy Wam przybliżyć kwestie zachowania i komunikacji w stosunku do osób ze szczególnymi potrzebami.
Czy wiesz, że prawie 13 proc. osób w całej Polsce to osoby z niepełnosprawnościami? To ok. 5 z 38 milionów mieszkańców naszego kraju, a więc prawie co 8 osoba!
W obecności osób z niepełnosprawnością zdarza nam się odczuwać zakłopotanie i nie do końca wiemy, jak się zachować. Tymczasem wystarczy znajomość kilku podstawowych zasad, aby wzajemne kontakty nie budziły w nas obaw.
Różne rodzaje niepełnosprawności wymagają różnych zachowań, ale podstawowa zasada jest jedna – osobę z niepełnosprawnością traktujemy jak pełnoprawnego członka społeczeństwa. Krzywdzące jest bowiem zakładanie z góry, że taka osoba nie jest w stanie sama czegoś zrobić i na pewno potrzebuje naszej pomocy.
Podstawowe zasady savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością
- Zapytaj, czy osoba z niepełnosprawnością potrzebuje Twojej pomocy. Nie wyręczaj w wykonywanych czynnościach bez zapytania, czy osoby te tego potrzebują lub bez wyraźnej prośby z ich strony.
- Pomagaj dopiero po uzyskaniu zgody na udzielenie pomocy i nigdy nie narzucaj się w żaden sposób. Po uzyskaniu jasnej zgody, warto spytać, jak możesz pomóc. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy pomoc musi być udzielona niezwłocznie i jest oczywista, np. ochronienie niewidomego przed potrąceniem.
- Bądź ostrożny inicjując kontakt fizyczny, uprzedź osobę, której chcesz pomóc, zanim weźmiesz ją za rękę lub zbliżysz się do niej. Zwłaszcza w przypadku osób niewidomych należy pamiętać, aby nie dotykać ich bez uprzedzenia. W przeciwnym wypadku, nie tylko możesz je zaskoczyć i wystraszyć, ale także takie zachowanie może być potraktowane jako atak. Gdy prowadzisz osobę niewidomą, opisuj drogę, którą idziecie, a zwłaszcza informuj o przeszkodach, np. schodach.
- Postaw na bezpośrednią i precyzyjną komunikację, rozmawiaj z osobami z niepełnosprawnością tak samo jak z każdym innym współpracownikiem, ale szanuj ich prywatność i przestrzeń osobistą. Wózek, na którym porusza się osoba z niepełnosprawnością należy do jej sfery osobistej. Nie powinniśmy go dotykać bez wyraźnej potrzeby, a tym bardziej opierać się o niego..
- Pamiętaj o takcie, także w komunikacji – unikaj przestarzałych określeń (np. kaleka, inwalida), żargonów, eufemizmów (np. sprawny inaczej) związanych z niepełnosprawnościami. Nie obawiaj się jednak używać zwykłych sformułowań – nie jest brakiem taktu np. powiedzenie osobie niewidomej „do widzenia”. Zwracaj się bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, a nie do osoby jej towarzyszącej.
- Nie decyduj za osoby z niepełnosprawnościami, co mogą, a czego nie powinny robić.
- Pamiętaj, że każda osoba z niepełnosprawnością (w zależności od jej rodzaju) może mieć inne potrzeby, dlatego staraj się być w stosunku do niej elastyczny i otwarty.
- Bądź cierpliwy – czasami osoba z niepełnosprawnością potrzebuje trochę więcej czasu, aby coś zrobić.
- Do osoby z zaburzeniami słuchu mów w naturalnym tempie, bezpośrednio, nie zakrywaj ust i nie krzycz. Najważniejsze informacje zapisz na kartce.
I pamiętaj! Osoby z niepełnosprawnością to takie same osoby, jak my, mające swoje pasje, pracę, rodzinę. ZAWSZE traktuj je jak zwykłe osoby.
Od kilku lat staramy się, jako Urząd, żeby konsumenci dobrze się czuli, przebywając w budynkach UKE i załatwiając swoje sprawy związane z telekomunikacją. Doradzamy konsumentom, jak dostosować usługi i oferty do własnych potrzeb. Wspieramy osoby o szczególnych potrzebach.
Jednocześnie zachęcamy do lektury naszych poradników, dotyczących udogodnień na rynku pocztowym i telekomunikacyjnym dla osób z niepełnosprawnościami:
Małgorzata Klimczuk, ekspert, Departament Polityki Konsumenckiej
Elżbieta Michalková, główny specjalista, Departament Polityki Konsumenckiej